Σαούλ, Σαούλ, γιατί με καταδιώκεις;

Τσιγάρα

Θυμάμαι πώς διάλεξα τη μάρκα που καπνίζω. Λίγο μετά την αρχή τής καπνιστικής μου καριέρας, που ως τότε ήταν αποκλειστικά αφιερωμένη στα τσιγάρα Απ’ Όλων (δηλ. ό,τι βρεθεί στην παρέα), ο Ν. μού έδωσε ένα Marlboro. Πιωμένος, με το κύμα να κτυπάει απαλά λίγα μέτρα παραδίπλα και το φάρο των Χανίων να κρατάει το ρυθμό τής βραδιάς, έβαλα το τσιγάρο στο στόμα μου και αυτό με ταξίδεψε μερικά μέτρα πάνω από τα κύματα. Ήταν η στιγμή που αποφάσισα πως η μάρκα μου είναι το Marlboro και την επόμενη μέρα αγόρασα το πρώτο μου πακέτο.

Ένα Marlboro κόκκινο, παρακαλώ, αλλά η ερώτηση τού περιπτερά με άγχωσε: σκληρό ή μαλακό; Ω, Δία, δεν είχα ιδέα! Διάλεξα στην τύχη το σκληρό και σε αυτό έμεινα. Χρόνια αργότερα, συναντώντας το Ν. ξανά, δε θυμόταν ποιό από τα δύο πακέτα είχε μαζί του εκείνο το βράδυ.

Αντίθετος Σαούλ

Η εξορθολογισμένη προσπάθειά μου να αποστασιοποιηθώ από την ορθόδοξη χριστιανοσύνη κράτησε περίπου δυο χρόνια. Είχε αρχίσει στα 17, με τη σκέψη ότι αφού Ν-1 θρησκείες είναι σίγουρα λανθασμένες, τότε δεν αποκλείεται να είναι και η Ν-ιοστή ελαττωματική (σκέψη οπωσδήποτε απλή, αλλά αρκετά ανατρεπτική, με βάση το περιβάλλον όπου μεγάλωσα). Όμως η αποστασία μου ήταν μόνο θεωρητική, καθώς συναισθηματικά δεν μπορούσα να αποκοπώ, και οι ηθικές μου αναστολές συνέχιζαν να είναι καθαρά χριστιανικής φύσεως.

Θυμάμαι, σαν χθες, το απόγευμα που το ωραίο παραμύθι τελείωσε. Περπατούσα προς το νεροχύτη για να πλύνω τα πιάτα. Ξαφνικά μαρμάρωσα και άρχισα να ιδρώνω χωρίς προφανή αιτία. Μαζί με τον ιδρώτα, με εγκατέλειψε και η πίστη. Απροσδιόριστη ώρα αργότερα, έπλενα τα πιάτα για πρώτη φορά ως άθεος.

Γυναίκα

Είμαι σ’ ένα κλαμπ στα Χανιά μ’ ένα φίλο και έχω εντοπίσει μια γλυκιά μελαχρινή κοπελιά στα δεξιά μου, που φορά κόκκινο φόρεμα. Μ’ έχει πάρει χαμπάρι, αλλά είναι ψύχραιμη. Δύσκολο, σκέφτομαι, καπνίζοντας το μαρλμποράκι μου και ρουφώντας Famous Grouse, με το οποίο είχα αντικαταστήσει το Jack σε μια παλιότερη στιγμή έμπνευσης. Εκείνη εξαφανίζεται προς το μπαρ, αλλά σύντομα παρατηρώ τη φιγούρα της να πλησιάζει και να ψάχνει ένα τσαντάκι για αναπτήρα. Της ανάβω, μ’ ευχαριστεί και συνεχίζει να χορεύει με άλλη παρέα στα αριστερά μου. Την καρφώνω και η παρέα της χαζογελά.

Κάποια στιγμή επιστρέφει μια άλλη κοκκινοφορεμένη κοπέλα από το μπαρ, πάλι προς τα δεξιά μου. Πώς;! Κοιτάζω αριστερά, κοιτάζω δεξιά και επαναλαμβάνω. Είχα ανάψει το τσιγάρο σε λάθος κοπέλα! Χωρίς θεό να με κοιτά και να με κρίνει, είχα γίνει ρεζίλι στον εαυτό μου.

Να είσαι ο εαυτός σου

O Κούντερα γράφει πως η προτροπή «Να είσαι ο εαυτός σου!» σημαίνει απλώς να περιορίζεσαι στην ταμπέλα που σου έχουν κολλήσει. Για να είσαι αναμενόμενος, να μην κρύβεις δυσάρεστες εκπλήξεις. Έχει δίκιο; Πραγματική ωριμότητα είναι η σταθερότητα ή η μεταστροφή; Μικρούλης, αντιπαθούσα δύο είδη ανδρών: εκείνους που κάπνιζαν κι εκείνους που ήταν αξύριστοι. Τώρα καπνίζω και ο πατέρας μου απειλεί να με χειροτονήσει παπά, λόγω της χαλαρής μου σχέσης με το ξυράφι.

Τι άραγε θα συνέβαινε αν ζούσαμε για πάντα; Τότε ασφαλώς η προοπτική τής σταθερότητας σε πεποιθήσεις, συνήθειες, συμπεριφορές, συντρόφους, θα μας έμοιαζε αβάσταχτα ανιαρή. Πολλά πράγματα βεβαίως θα λειτουργούσαν διαφορετικά, αλλά αυτήν τη στιγμή η σκέψη ότι θα έπρεπε να κοιμάμαι για, π.χ., 900 χρόνια μόνο με την ίδια γυναίκα, ή να ασκώ συνεχώς το ίδιο επάγγελμα, φαντάζει αδιανόητη.

«Σαούλ, Σαούλ, γιατί με καταδιώκεις;». Ο Λουκάς (Πράξεις Αποστόλων, Κεφ. 9) στην Καινή Διαθήκη περιγράφει το σκηνικό τής μεταμόρφωσης του Σαούλ σε Παύλο, όταν ο τελευταίος μετατράπηκε από κυνηγός των χριστιανών σε πρωτοπαλίκαρό τους. Όπως γράφει ο Λουκάς, ο Ιησούς εμφανίστηκε στο Σαούλ και του μίλησε. Ο περίγυρος άκουγε τη φωνή, μα δεν έβλεπε κανέναν.

Αν ζούσα για πάντα, σίγουρα κάποια στιγμή θα δοκίμαζα ακόμα κι εκείνα που τώρα κοροϊδεύω. Δεν αποκλείεται να δοκίμαζα να γίνω και μπαλαρίνα, έτσι, πειραματικά. Αν ζούσα 1000 χρόνια, η κατάσταση μάλλον δε θα ήταν τόσο ακραία, αλλά θα το θεωρούσα πιθανότερο να δοκιμάσω κάποια στιγμή την οπιούχο ηρεμία των ανατολικών φιλοσοφιών. Τώρα πόσο έχω μπροστά μου, 42 καλοκαίρια; Είναι αρκετά; Είναι υπερβολικά πολλά;

Σαούλ, Σαούλ, γιατί με καταδιώκεις;


----------------------------------------
ΥΓ. Υπό τους live ήχους των Built to Spill.
ΥΓ2. Πάρτε και ένα άλλο ενδιαφέρον παράδειγμα μεταμόρφωσης.
YΓ3. O πίνακας του Jean Fouquet είναι από εδώ.