Ιόλαος και Πρωτεσίλαος

«Τους νεκρούς τούς αντιμετωπίζουμε ή σαν απόβλητα ή σαν σύμβολα. Η ασέβεια απέναντι στη χαμένη ατομικότητά τους είναι ίδια.»
Μίλαν Κούντερα (βλ. ΥΓ1)

1

Όταν τα καράβια των Αχαιών πρωτοέφτασαν στην Τροία, υπήρχε ένα σοβαρό πρόβλημα που έπρεπε να λυθεί πριν αρχίσει ο πόλεμος. Οι Δελφοί είχαν δώσει χρησμό ότι ο πρώτος που θα πατούσε στο έδαφος θα ήταν και ο πρώτος που θα σκοτωνόταν από την πλευρά αυτή. Έτσι, οι άνδρες στέκονταν στην άκρη των καραβιών σφυρίζοντας αδιάφορα, κρατώντας από κάπου ο καθένας για να μη δεχθούν καμιά σπρωξιά. Είχαν καταφτάσει σε έναν πόλεμο κερδισμένο, και δεν μπορούσαν να τον ξεκινήσουν.

Ο Οδυσσέας, που βιαζόταν να γυρίσει στην Ιθάκη γιατί είχε αφήσει το κοτόπουλο στο φούρνο, βρήκε τρόπο να δώσει τέλος στη γελοία αναμονή. Πέταξε την ασπίδα του στο έδαφος και πήδηξε πάνω της. Ξεχύθηκαν τότε οι υπόλοιποι, με πρώτο τον Ιόλαο που προχώρησε σφάζοντας δεξιά και αριστερά, μέχρι που έπεσε και ο ίδιος από το χέρι τού Έκτορα. Καθώς ο Ιόλαος ήταν ο άνθρωπος του χρησμού, ήταν δηλαδή ο πρώτος, μνημονεύεται έκτοτε με το όνομα Πρωτεσίλαος.

Ο Πρωτεσίλαος αντιμετωπίζεται σαν σύμβολο, τι συμβαίνει όμως με τον Ιόλαο; Πρόκειται για το ίδιο άτομο; Ποιός έσφαξε τους τέσσερις Τρώες, ο ένας ή ο άλλος; Ποιός πέθανε και πότε γεννήθηκε;

Παρόλες τις διακηρύξεις τού Κούντερα, μήπως να ισχυριστούμε πως ο Ιόλαος διατήρησε την ατομικότητά του στο πρωταρχικό του όνομα; Ίσως οι θεοί τον λυπήθηκαν και τον προστάτεψαν από το συμβολισμό που βάρυνε τελικά το όνομα Πρωτεσίλαος. Έτσι όμως, ο Ιόλαος γίνεται το σύμβολο της ατομικότητας που δε χάθηκε.

2

Η Μία σηκώθηκε από το κρεβάτι. Γυμνή όπως ήταν, ακούμπησε τα χέρια κάτω και σήκωσε τα πόδια της ψηλά. Όποτε πήγαινε να γείρει, έσπρωχνε ελαφρά τον τοίχο με τα δάχτυλα του ποδιού και επέστρεφε στην κατακόρυφο.

Θαύμαζα τις τέλειες γραμμές της, αποτέλεσμα καθημερινής γυμναστικής εδώ και χρόνια. Δέσποζε ο απαράμιλλος πισινός της, ένα σχέδιο ικανό να στείλει τον πιο ανίκανο πρωτόπλαστο στο διάολο.

Η Μία ήταν late bloomer, άρχισε να ομορφαίνει μετά την εφηβεία της. Έβγαινα τότε με μια καλοπροσεγμένη χαζοξανθιά και η Μία διαμαρτυρήθηκε. Της εξήγησα πως ο κόπος πρέπει να ανταμείβεται, έστω κι αν περιλάμβανε απλώς αερόμπικ και κομμωτήρια. Τότε ήταν που άρχισε να γυμνάζεται μανιωδώς και να σουλουπώνεται γενικώς.

Λοιπόν, τι έλεγα; Α ναι, ο πισινός τής Μίας ήταν που λέτε άψογος. Μάλλον αυτό ήταν το πρόβλημα, κι ήταν αυτή ανασφαλής κι ήμουν εγώ απόμακρος. Διότι, ας αναλογιστούμε: Ήταν αυτός πραγματικά ο πισινός τής Μίας ή μια ιδέα από τα βάθη τού εγκεφάλου μας;

Όχι, κυρίες και κύριοι, αυτός δεν ήταν πισινός. Ήταν ένα σύμβολο. Η Μία είχε κερδίσει τον απέραντο θαυμασμό των ανδρών μέσω απομιοποίησης. Μαχόταν έναν πόλεμο κερδισμένο, χάνοντας στην πορεία τον εαυτό της.

3

Στεκόμαστε στην άκρη τού καραβιού και περιμένουμε κάποιον να πάρει την πρωτοβουλία. Απέναντι οι Τρώες, μας κάνουν χειρονομίες και άλλα διεγερτικά. Μόλις ο Οδυσσέας προσγειώνεται στην ασπίδα του, η Μία κρεμιέται πάνω μου, με παρασύρει έκπληκτο στο έδαφος.

Σηκωνόμαστε και ορμάμε. Ίσως όποιος πολεμούσε καλύτερα να έπεφτε δεύτερος Κομμάτια σάρκας κόβονται Πετούν στον αέρα Δικά μας δικά τους Υγρά βρίσκουν διέξοδο Πιτσιλούν τα μούτρα μας Ο Έκτορας στο βάθος Έχει το σπαθί καρφωμένο κάτω Χαϊδεύει τη λαβή με τα ακροδάχτυλα Ορμάμε καταπάνω του με λύσσα.

Λύσσα! Ούτε που κατάλαβα ποιός έπεσε πρώτος.

4

Ανοίγω τα μάτια μου με δυσκολία. Κοιτώ τριγύρω, πολεμικό τοπίο. Δίπλα μου η Μία, μόλις σηκωνόταν. Πιάνω τσιγάρο.

Πάει κοντά στον τοίχο, έτοιμη για κατακόρυφο. Ξεκινάς να καταφέρεις κάτι και ούτε που ξέρεις ποιός θα είσαι στο τέλος. Θέλω να βλέπω τον πισινό σου, της λέω. Χαμογελά, αλλάζει τοίχο.



-------
ΥΓ1. Μίλαν Κούντερα, Προδομένες Διαθήκες (1993), 4η Εκδ. Εστίας (2003) σελ. 305, μετάφρ. Γιάννης Η. Χάρης. Μονοτονικό, δικό μου.
ΥΓ2. Φωτογραφία από thatguywiththeglasses.com.
ΥΓ3. Υπό τούς ήχους τού Cool your boots των Ride. Ονειρικό shoegazing. Πιο ονειρικό και πεθαίνεις. Ή γεννιέσαι, τι να πω.